Menu
Λούντβιχ Βαν Μπετόβεν: Ο κορυφαίος

Λούντβιχ Βαν Μπετόβεν: Ο κορυφαίος

Έφυγε από τη ζωή σαν σήμε...

Πούτιν: «Η επίθεση έγινε από ισλαμιστές», αλλά «γιατί προσπάθησαν να διαφύγουν στην Ουκρανία;»

Πούτιν: «Η επίθεση έγινε από ισλαμι…

Για πρώτη φορά ο πρόεδρος...

ΗΠΑ: «Ενθουσιασμός» για την («πιο δυνατή από ποτέ») αμερικανοΝΑΤΟφροσύνη της κυβέρνησης Μητσοτάκη!

ΗΠΑ: «Ενθουσιασμός» για την («πιο δ…

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη έλα...

Το Ισραήλ συνεχίζει τις φονικές επιθέσεις αγνοώντας το ψήφισμα του ΟΗΕ για άμεση κατάπαυση του πυρός

Το Ισραήλ συνεχίζει τις φονικές επι…

Οι αεροπορικές επιδρομές ...

Επανάσταση του 1821: Η αλήθεια και η μυθολογία

Επανάσταση του 1821: Η αλήθεια και …

• Το ιδεολόγημα του Κρυφο...

Ρωσία: Προφυλακιστέοι οι τέσσερις συλληφθέντες για το μακελειό

Ρωσία: Προφυλακιστέοι οι τέσσερις σ…

Οι τέσσερις συλληφθέντες ...

Για την επέτειο της Επανάστασης του 1821

Για την επέτειο της Επανάστασης του…

• Ανακοίνωση του Γραφείου...

Την έλεγαν «Γιουγκοσλαβία»…

Την έλεγαν «Γιουγκοσλαβία»…

Από Νίκο Μπογιόπουλο* Ήτ...

25 χρόνια από τους ΝΑΤΟικούς βομβαρδισμούς στη Γιουγκοσλαβία (video)

25 χρόνια από τους ΝΑΤΟικούς βομβαρ…

• Aπό το αρχείο του τηλεο...

1821: “Ολοι μαζί”, ε; Αλήθεια;

1821: “Ολοι μαζί”, ε; Αλήθεια;

• «Όσοι το χάλκεον χέρι τ...

Prev Next

Ποιοι είμαστε;

Ποιοι είμαστε;

* Συζητήσεις περί ταυτοτήτων 

 

Γράφει: ΧαράλαμποςΜερακλής

Μετά την οικονομική κρίση του 2008, τις μεταναστευτικές ροές προς τη Δύση, άρχισαν εντονότατες συζητήσεις περί εθνικής ταυτότητας και άλλων ταυτοτήτων και όλοι άρχισαν να αναρωτιούνται, να επανεξετάζουν και να αναπροσδιορίζονται ότι έχουν κοινό και ότι τους διακρίνει από τους άλλους λαούς ή ομάδες.

Πρέπει να ειπωθεί ότι είναι πάρα πολύ δύσκολο να προσδιοριστεί η έννοια της ταυτότητας, γιατί όπως την προσδιόρισε ο μελετητής Έρικ ΄Ερικσον, αυτή «είναι ασαφής και ανεξιχνίαστη» ενώ ο Λίον Ουαϊσέλτιερ την χαρακτηρίζει «σαν αρματιά γιατί όσο και να εναντιωνόμαστε δεν μπορούμε να ξεφύγουμε από αυτή».

Όλοι συγκλίνουν πως η ταυτότητα είναι η έννοια του εαυτού για το άτομο ή την ομάδα και είναι προϊόν της αυτοσυνείδησης το ό,τι εγώ ή εμείς έχουμε διακριτικές ιδιότητες ως οντότητα ή οντότητες που διαφέρουν εμένα από εσένα και εμάς από αυτούς.

Η ταυτότητα αναφέρεται σε εικόνες ατομικότητας και διακριτικότητας.  Όσο υπάρχει αλληλεπίδραση με άλλους δεν υπάρχει επιλογή άλλη πλην του να αυτοπροσδιορίζονται τα «άτομα» σε σχέση με αυτούς τους «άλλους» και να ανακαλύπτουν τις ομοιότητες και τις διαφορές τους με αυτούς.

Οι ταυτότητες είναι σημαντικές γιατί διαμορφώνουν την συμπεριφορά των ανθρώπων οι οποίοι τις κατασκευάζουν κάτω από ποικίλους βαθμούς πίεσης, πειθαναγκασμών και ελευθερίας. Ο Μπένεντικ Άντερσον περιγράφει τα έθνη ως «φαντασιακές κοινότητες και είναι αυτό που εμείς νομίζουμε ότι είμαστε και αυτό που θέλουμε να είμαστε.

Οι κρίσεις ταυτότητες ποικίλουν ως προς την μορφή, την ουσία και την ένταση. Κάθε κρίση έχει τις δικές της αιτίες, καθώς επίσης επιδρούν και κοινοί παράγοντες. Οι γενικότερες αιτίες εστιάζονται στην παγκόσμια οικονομία, στις βελτιώσεις των επικοινωνιών, μεταφορών, στα ανερχόμενα επίπεδα μετανάστευσης, στην εξάπλωση της δημοκρατίας, στο τέλος του Ψυχρού Πολέμου και του σοβιετικού κουμμουνισμού ως βιώσιμου οικονομικού και πολιτικού συστήματος.

Ο εκσυγχρονισμός, η οικονομική ανάπτυξη, η αστικοποίηση και η παγκοσμιοποίηση ώθησαν τους λαούς να επανεξετάσουν την ταυτότητα τους με όρους πιο στενούς, οικείους και κοινούς. Οι άνθρωποι πλέον ταυτίζονται με εκείνους που τους μοιάζουν και με εκείνους που μοιράζονται μια αναγνωρισμένη, κοινή εθνότητα, θρησκεία, παραδόσεις και τον μύθο της κοινής καταγωγής και της κοινής ιστορίας.

Αυτός ο καταμερισμός εκδηλώθηκε με την άνοδο της πολυτισμικότητας, της συνείδησης που συνδέεται με την φυλή, εθνικότητα, το φύλο καθώς επίσης με την αυτονομία που λαμβάνει ακραίες μορφές μέσω κοινοτήτων κινημάτων που απαιτούν πολιτική αναγνώριση, αυτονομία ή ανεξαρτησία.

Η διερεύνηση της ταυτότητας επήλθε λόγω και του γεγονότος ότι οι λαοί με διαφορετικές κουλτούρες και πολιτισμών έρχονται σε επαφή μέσω των σύγχρονων μέσων επικοινωνίας και μπορούν να ταυτιστούν με λαούς που απέχουν γεωγραφικά αλλά έχουν παρόμοια γλώσσα, θρησκεία ή κουλτούρα. Αυτή η σύμπτυξη ταυτοτήτων είναι εμφανέστερη στην Ευρώπη.

Αυτή η διαλεκτική σχέση οδήγησε στην ομαδοποίηση, αλληλεπίδραση των ομάδων και κοινοτήτων και στην ανάμιξη διάφορων φυλών, πολιτισμών που τελικά οδηγά στην ταυτότητα λαών της διασποράς και στα μέλη μιας υπερεθνικής διακρατικής πολιτισμικής κοινότητας.

Κατά τον 19ο και 20ο αιώνα ο εθνικισμός επροωθείτο από τις πνευματικές, πολιτικές και οικονομικές ελίτ που επεξεργάζονταν εκπληκτικές και συγκινησιακές φορτίσεις που δημιουργούσαν την αίσθηση της εθνικής ταυτότητας και συσπείρωση του λαού για εθνικούς σκοπούς.

Στα τέλη του 20ου αιώνα λόγω της ανόδου της παγκόσμιας οικονομίας, των παγκόσμιων επιχειρήσεων και του σχηματισμού υπερεθνικών συνασπισμών για προώθηση παγκοσμίων μεταρρυθμίσεων όπως για ανθρώπινα δικαιώματα και των γυναικών, περιβάλλον, για συλλογή ναρκών κλπ. έγιναν αιτία να υποβαθμισθούν οι εθνικές ταυτότητες και να αναπτυχθούν οι υπερεθνικές ταυτότητες.

Στο πρώιμο στάδιο του ευρωπαϊκού εθνικισμού, η εθνική ταυτότητα στηριζόταν σε θρησκευτικούς όρους ενώ τον 19ο και 20ο αιώνα οι εθνικιστικές ιδεολογίες έγινα κοσμικές και προσδιοριζόταν από τους προγόνους, γλώσσα ή κουλτούρα και σ’ αυτό συνέβαλε και η εκκομίκευση.

Ο 21ος αιώνας έφερε στο προσκήνιο τη θρησκεία εκτός της Δ. Ευρώπης λόγω της βίας που παρατηρήθηκε μεταξύ διαφορετικών θρησκευτικών ομάδων σε διάφερες χώρες παρά το γεγονός το τελευταίο τέταρτο ου 20ου αιώνα εφαρμόσθηκε η δημοκρατία σε πάρα πολλές χώρες και οι πολίτες εκλέγουν τους ηγέτες τους και συμμετέχουν στην διακυβέρνηση των χωρών τους με άλλους τρόπους.

Σύμφωνα με τον ΄Αιβορ Τζένιγκς είναι τα αποτελέσματα μακρόχρονης παράδοσης, πολέμου, διαίρεσης, κατάκτησης δημοψηφισμάτων, συνταγματικών διατάξεων κλπ.

Διαμάχες για τον τρόπο προσδιορισμού της ταυτότητας έρχονται στο προσκήνιο όταν εκδιμοκρατοποιούνται τα αυταρχικά καθεστώτα και οι δημοκρατίες αντιμετωπίζουν πολλούς καινούριους διεκδικητές ταυτότητας.

Τα έθνη, ο εθνικισμός και η εθνική ταυτότητα είναι προϊόν της ταραχώδους πορείας, της ευρωπαϊκής ιστορίας από τον 15ο έως τον 19ο αιώνα. Ο Μάικλ Χάουαρντ επισημαίνει πως χωρίς πόλεμο δεν δημιουργούνται κράτη και έθνη με αυτοσυνείδηση και ανεξάρτητα στην παγκόσμια σκηνή και ούτε διαφοροποιούνται από τους άλλους λαούς.

Σήμερα, ο πόλεμος διασπά τα κράτη και η σημασία της εθνικής ταυτότητας ποικίλει μεταξύ των διαφόρων πολιτισμών.  

Στον μουσουλμανικό κόσμο η κατανομή ταυτοτήτων έχει το σχήμα U και σχετίζεται με την ουμα ή την ισλαμική κοινότητα.  Όλες οι ισχυρές ταυτότητες και δεσμεύσεις σχετίζονται με την οικογένεια, γένος, φυλή.

Σήμερα, οι έννοιες του έθνους, εθνικής ταυτότητας και εθνικού συμφέροντος χάνουν τη σημασία τους λόγω του γεγονότος οι υπερεθνικές και υποεθνικές ταυτότητες έχουν κεντρική σημασία.

Leave a comment

Make sure you enter all the required information, indicated by an asterisk (*). HTML code is not allowed.

back to top